کدام عناصر در بدن طلایی هستند

فقر مس، به طور نادر دیده می‌شود؛ اما در شرایط خاصی رخ می‌دهد. علائم کمبود مس شامل کم‌خونی، حرارت پایین بدن، پوکی استخوان، عفونت مکرر، مشکلات مفصلی، اتساع رگ‌ها، کاهش گلبول‌های سفید خون، ضربان نامنظم قلب، کلسترول بالا، نقایص مادرزادی، اختلالات تیروئید، کاهش رنگدانه پوست و مو در بدن می‌باشد.

اگرچه در مورد مس زیاد بحث نمی‌شود، اما باید بدانید که بدون این ماده معدنی...

اگرچه در مورد مس زیاد بحث نمی‌شود، اما باید بدانید که بدون این ماده معدنی ضروری زنده نخواهید ماند. مس یکی از مواد مغذی است که بدن به آن نیاز بسیار کمی دارد؛ اما نقش آن در سلامتی به اندازه مواد دیگر است. مس از لحاظ فراوانی سومین عنصر در بدن بعد از آهن و روی می‌باشد که قبل از هر ماده در کبد ذخیره و سپس با غلظت کمتر وارد مغز، قلب، کلیه و عضلات می‌شود. مس در سوخت و ساز بدن بسیار مؤثر است و نقش مهمی در صحت کار آنزیم‌ها و تقریباً تمام سیستم‌های بدن دارد.

منابع غذایی مس
بهترین منبع مس، صدف است و در غذاهای مختلف از جمله گوشت (به خصوص جگر)، غذاهای دریایی، لوبیا، آجیل و دانه‌ها یافت می‌شود. غذا خوردن در ظروف مسی و یا نوشیدن آب از لوله‌های مسی نیز مس مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند. مکمل‌های مس نیز در انواع مختلف همچون «اکسید مس»، «گلوکونات مس»، «سولفات مس» و املاح اسیدآمینه وجود دارند. اگر غذاهای حاوی مس برای مدت طولانی در قوطی حلبی ذخیره شوند، مقدار مس آنها کاهش می‌یابد. دانه کنجد، فندق، کشمش، حبوبات و قارچ سرشار از مس هستند. به افراد توصیه می‌شود با توجه به سن، روزانه مقدار مشخصی مس مصرف کنند:

نقش مس در سوخت و ساز بدن
 کمک به جذب آهن: کمبود مس در بدن علائمی همچون کم‌خونی و فقر آهن دارد، زیرا مس نقش مهمی در جذب، ذخیره و متابولیسم آهن و تشکیل سلول‌های قرمز خون (گلبول‌های قرمز) ایفا می‌کند.
 سلامت تیروئید: مس در سلامت تیروئید و تولید هورمون مؤثر است و با کنترل مقدار کلسیم مانع از جذب بیش از حد سلول‌های T4 در خون می‌شود.
 کمک به تولید ملانین: ملانین، تعیین‌کننده رنگ پوست و مو است و مس یکی از مواد مغذی است که نقش بسیار مهمی در تولید ملانین دارد.
 حفظ سلامت استخوان‌ها: اگرچه کلسیم، به عنوان ماده مغذی برای سلامت استخوان‌ها شناخته شده است، اما فقط حدود 25 درصد به از بین رفتن آنها کمک و از آن پیشگیری می‌کند. منیزیم، منگنز، روی و مس نیز به همین اندازه برای سلامت استخوان‌ها مهم هستند. روی و مس اثربخشی ویتامین D را که به جذب کلسیم کمک می‌کند، افزایش می‌دهند.
 تضمین سلامت بافت همبند: کلاژن و الاستین، دو نوع از پروتئین‌های ضروری هستند که در ساختار استخوان‌ها ‌و بافت همبند نقش مهمی دارند و مس نیز بر سنتز کلاژن و الاستین کمک بسیاری می‌‌‌کند.
 حذف رادیکال‌های آزاد: رادیکال‌های آزاد موجود در بدن یکی از عمده‌ترین دلایل آسیب‌ بافت‌های بدن و بسیاری از بیماری‌ها هستند و مس یکی از آنتی‌اکسیدان‌هایی است که عملکرد رادیکال‌های آزاد را در بدن خنثی می‌‌کند.
 کاهش مقدار کلسترول: مس، یکی از مواد مغذی است که مقدار کلسترول خون را کاهش می‌دهد. به‌طور کلی می‌‌توان گفت برای رشد طبیعی و سلامت بدن بسیار ضروری است و در 50 آنزیم متفاوت، یکی از اصلی‌ترین مواد است و برای عملکرد صحیح این آنزیم‌ها، بدن به مس نیاز دارد. مس ضدالتهاب است و علائم آرتریت را کاهش می‌دهد.

 علائم کمبود مس
فقر مس، به طور نادر دیده می‌شود؛ اما در شرایط خاصی رخ می‌دهد. علائم کمبود مس شامل کم‌خونی، حرارت پایین بدن، پوکی استخوان، عفونت مکرر، مشکلات مفصلی، اتساع رگ‌ها، کاهش گلبول‌های سفید خون، ضربان نامنظم قلب، کلسترول بالا، نقایص مادرزادی، اختلالات تیروئید، کاهش رنگدانه پوست و مو در بدن می‌باشد. افراد دچار کمبود و فقر مس، همیشه دچار ضعف و خستگی مفرط هستند. دو بیماری به نام سندرم «Menkes» که از هر 000/50 نفر 1 نفر به آن مبتلا می‌شود، فرد به طور موروثی دچار کمبود مس است و توانایی جذب مس را ندارد؛ در نتیجه به شدت دچار کمبود مس می‌شود؛ مگر اینکه در همان سال‌های اولیه زندگی تحت درمان پزشکی قرار گیرد.
بیماری ویلسون نیز یک اختلال ژنتیکی و ارثی است که در آن مقدار مس در بدن، بیش از اندازه زیاد می‌شود و به کبد و سیستم عصبی آسیب می‌رساند و بافت‌های بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگرچه این بیماری، بسیار نادر است، اما اگر هر دو والدین ژن غیرطبیعی بیماری ویلسون را داشته باشند، احتمال ابتلای نوزاد به این بیماری 25 درصد افزایش خواهد یافت. در این بیماری مس در کبد، مغز، کلیه، چشم و سایر بافت‌ها رسوب کرده و موجب مرگ و جلوگیری از فعالیت صحیح آن بافت می‌شود. این بیماری معمولاً افراد زیر 40 سال را مبتلا می‌کند و بیشتر در کشورهای اروپای شرقی و ایتالیا دیده می‌شود. علائم آن، بزرگ شدن شکم، اشکال در راه رفتن، تغییرات رفتاری، سردرگمی و هذیان، حالت غیرطبیعی پاها و استفراغ خون، ضعف، زردی پوست و سفیدی چشم، لرزش دست و پا و اختلال در گفتار است. درمان این بیماری باید به صورت مادام‌العمر ادامه داشته باشد و هدف از درمان کاهش مقدار مس در بافت‌ها است که با استفاده از روش‌هایی برای حذف مس و کمک به دفع و حذف آن از طریق کلیه‌ها و دل و روده انجام می‌شود. گاهی اوقات حتی به این افراد توصیه می‌شود از آب مقطر استفاده کنند؛ زیرا بیشتر آب‌های لوله‌کشی طی عبور از لوله‌های مسی حاوی مس هستند و برای سلامت این افراد مضرند. ورزش و عدم استفاده از ظروف پخت و پز مسی و غذاهای حاوی مس (که به آن اشاره کردیم) نیز به درمان بیمار کمک می‌کند. ژن مسؤول این بیماری «ATP7B» نام دارد که از طریق آزمایش DNA می‌توان به آن پی برد. البته توجه داشته باشید که تغییر و جهش ژنی نیز می‌تواند موجب این بیماری بشود. قبل از مصرف هرگونه مکمل‌های خوراکی مس، توصیه می‌شود با پزشک خود مشورت کنید؛ زیرا وجود مس بیش از حد در بدن موجب مسمومیت می‌شود که علائم آن عبارتند از: درد شکم، تهوع، اسهال و استفراغ، سرگیجه، معده درد، عصبانیت و افسردگی، آسیب‌ کبدی شدید، نارسایی کلیه، کما و بیماری‌های قلبی، زردی و حتی مرگ.

علائم کمبود روی در بدن
کندی رشد، فشار خون پایین، کاهش اشتها، کاهش حس بویایی و چشایی، خشکی پوست، کاهش وزن، رنگ پریدگی، اسهال، ریزش مو، خستگی و لکه‌های سفید زیرناخن.

فواید

روی یکی از دیگر مواد مهم و عناصر اساسی بدن است که نقش مهمی در سلامتی انسان داد. منابع غذایی بسیاری حاوی روی هستند مهم‌ترین آنها صدف، شلغم، نخود، جوی دوسر، بادام زمینی، دانه سبوس گندم، تخم کدو و زنجفیل و گردو است. خواص روی: افزایش عملکرد ایمنی بدن، هضم، کنترل دیابت و استرس، درمان آکنه و التیام زخم، مراقبت از مو، کاهش وزن، درمان شب‌کوری، بهبود بینایی و ... . روی از جمله موادی است که نقش بسیار حیاتی در سنتز پروتئین دارد و به تنظیم سلول‌ها در سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. این ماده عمدتاً در عضلات قوی بدن و به‌خصوص در سلول‌های سفید و قرمز خون، شبکیه چشم، پوست، کبد، کلیه، استخوان و پانکراس یافت می‌شود. مایع منی و غده پروستات در مردان حاوی مقدار زیادی روی است. بیش از 300 آنزیم بدن برای عملکرد صحیح به روی نیاز دارد. پژوهشگران معتقدند یکی از اصلی‌ترین موارد برای درمان آکنه و جوش، روی است که حتی از بسیاری آنتی‌بیوتیک‌ها و دارونماها مؤثرتر می‌باشد. روی، عفونت‌های مزمن را بهبود می‌بخشد و کمبود آن بهبود و درمان زخم‌ها را با تأخیر مواجه می‌کند. افزون بر این، با سنتز کلاژن و کنترل مقدار هورمون تستوسترون، آکنه را درمان می‌کند. کمبود روی، موجب بزرگ شدن غده پروستات می‌شود و احتمال ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می‌دهد. شاید تعجب کنید، اما روی در کاهش وزن و کنترل اشتها نیز بسیار تأثیرگذار است. بیشتر پزشکان به خانم‌های باردار توصیه می‌کنند برای رشد سریع سلول‌های جنین و شکل‌گیری اجزای بدن در طول بارداری، از مکمل روی استفاده کنند. روی نقش بسیار حیاتی در بسیاری از عملکردهای بیولوژیکی، مانند تولیدمثل، کنترل دیابت، استرس، اشتها، بو، مزه و رشد فیزیکی دارد. مصرف روی، فرد را در برابر اختلالات عفونی و عفونت‌های قارچی همچون ذات‌الریه و ورم ملتحمه مصون می‌کند. مصرف 150 الی 450 میلی‌گرم روی در روز به بینایی کمک کرده و شب‌کوری را بهبود می‌بخشد. پزشکان معمولاً به افرادی که از خستگی مزمن رنج می‌برند، توصیه می‌کنند از مواد غذایی سرشار از روی استفاده کنند. روی جزئی از هیدروکسی آپاتیت است که ماتریکس استخوان را قوی و سخت می‌کند؛ بنابراین کمبود آن موجب ضعیف و شکننده شدن استخوان‌ها می‌شود.